Tytus, Romek i A`Tomek jako warszawscy powstańcy 1944 z wyobraźni Papcia Chmiela narysowani – Henryk Jerzy Chmielewski

NI KOMIKS, NI KSIĄŻKA

Jako fan klasycznych przygód „Tytusa, Romka i A’Tomka”, najpierw byłem rozczarowany Księgami powyżej XXV, potem dodatkami w postaci „Elemelentarza”, a teraz muszę powiedzieć, że historyczne przygody bohaterów, choć mające swoje udane momenty, też nie powalają mnie na kolana. Bo to ani komiks, ani książka, brak tu fabuły, a jedyne przebłyski dawnej świetności giną gdzieś w tym, co serwuje nam Papcio Chmiel.

Tytus, Romek i A’Tomek trafiają do roku 1944. Bez umotywowania, bez logiki. Trafiają i biorą udział w powstaniu warszawskim.

I to tyle, jeśli chodzi o fabułę. Cała reszta to po prostu zbiór grafik ukazujących różne momenty powstania, ale bez ciągu przyczynowo skutkowego. Żartów jest tu niewiele, bo Chmielewski chciał poważniej podejść do tematu, akcji tym bardziej. Wszystko jest proste i puste, a tekst uzupełniający -ilustracje, wypisany prozą obok grafik, bardziej przypomina przypis z podręcznika, niż integralną część albumu.

Oczywiści całość ma kilka plusów, jak choćby grafiki czy lekkie i proste przybliżenie powstańczych dni, ale na tym koniec. Są za to rzeczy, które wypadają co najmniej niesmacznie w komiksie dla dzieci, jak pewne przyśpiewki. Najbardziej uderzył mnie brak samokrytyki Chmielewskiego w tym dziele. Autor mocno krytykuje folksdojczów – w tym Polaków udających, że mieli niemieckie korzenie by zyskać choć trochę przywilejów w życiu – i trudno się z tym nie zgodzić. Krytykuje rosyjskiego najeźdźcę, też słusznie, ale nie widzę krytyki samego siebie – przecież karierę robił w PRL-u, tworząc komiksy, w których nie brakowało propagandowych treści (pamiętacie początki Tytusa sprzed pierwszej księgi?). Komiksy o harcerzach, czyli członkach paramilitarnej organizacji działającej legalnie w kraju rządzonym przez opresyjny reżim, którego popieranie jest obecnie zakazane na równi z popieraniem nazizmu, wpasowując w wymagania władz. Przydałoby się więc choć trochę zadumy nad tym, autorefleksji.

Wracając jednak do „komiksu” to niestety przeciętne dzieło, które równie szybko się czyta, co zapomina. Może i ważne dla autora, który marzył zrobić je od lat, jednak niedorównujące starym „Tytusom”. Szkoda, bo tamta klasyka nadal ma swój urok i jeśli młodzi czytelnicy nie zaczną od niej, po albumach takich, jak ten, mogą wcale nie zechcieć jej poznawać, a to byłaby duża strata.